XX. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa
Testuingurua
29.2.4. EHUNETAN GERTATZEN DEN GAS-BARREIADURA
Metabolismoak gora egiten duenean zelula barneko 20 mm Hg-taraino jaisten da.
Une horretan zelulen barnealdean dagoen PCO2 igo egiten da, 50 mm Hg izatera hel daitekeelarik.
O2 odoletik ehunera barreiadura bakunaz pasatzen da eta CO2 ehunetik odolera modu berean, zelula barneko PCO2 (50 mm Hg) kapilarretakoa (40 mm Hg) baino handiagoa delako.
O2 askatzea PCO2-aren igoerak eta pH-aren jaitsierak lagunduta dago, hemoglobinaren O2-arekiko afinitatea jaitsi egiten delako.
29.3. ARNASKETAREN ERREGULAZIOA
Biriken funtzio garrantzitsuena gas-trukea burutzea eta arterietako PO2 eta PCO2 neurri normalen barnean mantentzea da.
Hori guztia lortzeko aireztapenaren kontrol-sistema konplexua dago.
Kontrol-mekanismo hori gehien batean oharkabekoa da (ez da borondatearen menpekoa) eta gune erregulatzaileak entzefaloaren enborrean daude.
Hala ere, aireztapena nahierara ere alda dezakegu, garuneko kortexetik datozen kinaden bidez.
Arnasaren kontrol-sistema elkarren artean konektaturik dauden elementuez osaturik dago (ikus 29.8. irudia):
Hartzaileak - Gune erregulatzaileak - Efektoreak
PO2, pH, PCO2
Hartzaileak
Aldaketa mekanikoak (distentsioa, narritadura) edo kimikoak (PO2, PCO2 eta pH-a) hautematen dituzte.
Ondoren, gune erregulatzaileetara kinadak bidaltzen dituzte.
Gune erregulatzaileak
Nerbio-sistema zentraleko neurona-multzoak dira.
Hartzaileetatik datozen kinadak jaso, informazioa ikertu eta beste nerbio-zuntzen bidez aginduak efektoreetara bidaltzen dituzte.
Efektoreak
Arnasgorako eta arnasbeherako muskuluak dira.
29.3.1. GUNE ERREGULATZAILEAK
29.3.1.1. Erraboilako arnas gunea edo gune oszilakorra
Bizkarrezur-erraboilan dago.
Arnasketaren erritmoa eta maiztasuna kontrolatzen ditu.
Gune honetan bi neurona-mota bereizten dira (ikus 29.9. irudia):
- Arnasgorako neuronak
- Arnasbeherako neuronak
Gune pneumotaxikoa
Inhibitzailea
4. bentrikulua
Gune apneusikoa
Arnas multzo dorsala (arnasgora)
Arnas multzo bentrala (arnasgora eta arnasbehera)
Nerbio bagoa eta glosofaringeoa
Arnas nerbio-bideak
29.9. irudia. Arnas gunearen antolakuntza.